ศูนย์วิจัยด้านการจัดการภัยพิบัติทางธรรมชาติ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

• 
  • หลักการและเหตุผล
  • วัตถุประสงค์ของโครงการ
  • ผลลัพธ์ที่ได้จากโครงการ
• 
• 
  • วีดิโอแสดงเมืองเชียงใหม่แบบ 3 มิติ
  • ตัวอย่าง Model จำลองของตึก
  • ภาพรวมของเมือง
• 
  • แผนที่แสดงหลักน้ำท่วม
  • วิธีการใช้งานหลัก
• 
  • แผนที่ระดับความลึกของน้ำในแต่ละพื้นที่
  • แผนที่เส้นทางการอพยพ
  • แผนที่แสดงจุดที่ตั้งกองทราย
  • แผนที่แสดงพื้นที่เสี่ยงภัย 7 ระดับ
  • แผนที่แสดงขอบเขตน้ำท่วมปี 2554
• 
  • ภาพรวมของระบบประเมิน
  • การเก็บข้อมูล
• 
• 

แผนที่เสี่ยงภัยน้ำท่วม (Flood Hazard Map)

สร้างแผนที่เสี่ยงภัยน้ำท่วมของเหตุการณ์น้ำท่วม ใหญ่ที่ผ่านมาในอดีตและเหตุการณ์โดยการจำลองขนาดน้ำท่วมเป้าหมาย ซึ่งเป็นแผนที่แสดงสภาพและข้อมูลการท่วม ได้แก่พื้นที่ที่คาดการณ์ว่าน้ำจะท่วม ความลึกของน้ำที่ท่วม รวมทั้งข้อมูลสำหรับการอพยพ เช่น จุดอพยพ เส้นทางการอพยพ จุดอันตรายในเส้นทางอพยพ เป็นต้น ข้อมูลเหล่านี้จะแสดงในรูปแบบของรูปภาพที่เข้าใจง่าย โดยมีเป้าหมายหลักเพื่อให้สามารถอพยพประชาชนไปอยู่ ในที่ปลอดภัยได้อย่างเหมาะสม ทันเวลา ในกรณีที่เกิด เหตุการณ์น้ำท่วมขึ้น

แผนที่ระดับความลึกของน้ำในแต่ละพื้นที่

เเป็นการพยากรณ์และคาดการณ์ความสูงของระดับน้ำในพื้นที่น้ำท่วมแต่ละบริเวณโดยใช้ข้อมูลที่ได้จากการเก็บข้อมูลและวัดค่าระดับคราบน้ำท่วมที่เกิดขึ้นในพื้นที่ แล้วใช้เทคนิคการประมาณค่าในช่วง (Interpolation) โดยการใช้ข้อมูลที่ได้จากการเก็บจุดตัวอย่างกระจายไปตามพื้นที่และทำนายค่าที่เป็นไปได้ให้กับตำแหน่งที่ไม่ได้เก็บค่า แล้วจึงนำมาจัดทำแผนที่แสดงความลึกของระดับน้ำในพื้นที่น้ำท่วม โดยการแสดงความลึกในแต่ละพื้นที่ด้วยการใช้สีตามระดับความลึกของระดับน้ำท่วม ซึ่งในบริเวณที่มีความลึกมากจะแทนด้วยสีเข้ม

แผนที่เส้นทางการอพยพจากพื้นที่เสี่ยงภัยน้ำท่วม

การออกแบบแผนที่มีดำเนินการวิเคราะห์หาเส้นทางที่เหมาะสมที่สุดในการกำหนดเส้นทางที่จะใช้ในการอพยพกรณีเกิดภัยพิบัติน้ำท่วมในเขตเทศบาลนครเชียงใหม่นั้น ได้ทำการแบ่งพื้นที่ที่ได้รับผลจากน้ำที่ไหลเข้าท่วมออกเป็นทั้งสิ้น 7 โซนหลักๆ ตามระดับความสูงของน้ำ ณ จุด P.1 สะพานนวรัตน์ ทำให้สามารถกำหนดลำดับการท่วมของน้ำเข้าสู่พื้นที่ได้ แล้ววิธี Network Analysis โดยใช้ข้อมูลพื้นฐานต่าง ๆ เช่น พื้นที่น้ำท่วม เส้นทางการสัญจร สิ่งกีดขวางต่าง ๆ มาทำการวิเคราะห์พื้นที่เหมาะสมต่อการตั้งศูนย์อพยพ เส้นทางอพยพ รวมทั้งการแสดงจุดอันตรายในเส้นทางการอพยพ ช่องทางการสื่อสาร เกณฑ์การอพยพ สถานพยาบาลต่างๆ ในพื้นที่ และยังประกอบไปด้วยข้อมูลทิศทางการเดินรถ จำนวนช่องทาง ประเภทหรือชนิดของถนน ความเร็วที่กำหนด รวมไปถึงแยกไฟแดงและจุดห้ามกลับรถ เพื่อใช้เป็นข้อกำหนดหรือเงื่อนไขในการสั่งให้โปรแกรมประมวลผลของเส้นทางที่เหมาะสมที่สุดในการกำหนดเส้นทางที่จะใช้ในการอพยพกรณีเกิดภัยพิบัติน้ำท่วมในเขตเทศบาลนครเชียงใหม่นั้น ได้ทำการแบ่งพื้นที่ที่ได้รับผลจากน้ำที่ไหลเข้าท่วมออกเป็นทั้งสิ้น 7 โซนหลักๆ ตามระดับความสูงของน้ำ ณ จุด P.1 สะพานนวรัตน์

ซึ่งผลหลังจากการวิเคราะห์นั้นจะแสดงเส้นทางออกมาให้ได้ทราบว่าเส้นทางใดบ้างที่มีความเหมาะสมในการอพยพไปสู่จุดพักพิง จากแต่ละโซนของพื้นที่น้ำท่วมมีเส้นทางใดบ้าง ซึ่งแต่ละจุดก็จะมีเส้นทางที่แตกต่างกันออกไปบ้าง ขึ้นอยู่กับปัจจัยของเส้นทางที่จะเดินทางผ่าน ซึ่งผลการวิเคราะห์จะเป็นไปตามที่ได้กำหนดเงื่อนไขไว้แล้ว

แผนที่แสดงจุดที่ตั้งกองทราย

เป็นการวิเคราะห์ถึงความพอเพียงในการให้บริการของจุดที่ตั้งกระสอบทรายสำหรับใช้แจกจ่ายในสถานการณ์เกิดภัยน้ำท่วม เพื่อป้องกันคันน้ำไม่ให้ไหลบ่าเข้าท่วมพื้นที่ต้องมีการวางแผนเป้นอย่างดี เพราะจะทำให้เกิดความสะดวกและรวดเร็วในการสร้างพนังป้องกันได้อย่างทันท่วงทีและครอบคลุมพื้นที่เสี่ยงได้อย่างมีประสิทธิภาพ และหลีกเลี่ยงความเสียหายที่จะเกิดขึ้นได้ไม่มากก็น้อย

แผนที่แสดงพื้นที่เสี่ยงภัย 7 ระดับ

แผนที่เสี่ยงภัยน้ำท่วมแยกตามระดับความรุนแรง 7 ระดับนั้น ข้อมูลหลักที่นำมาใช้ในการวิเคราะห์และจัดทำแผนที่ คือ ข้อมูลขอบเขตพื้นที่น้ำท่วม 7 ระดับ และมีข้อมูลต่างๆ ที่ใช้ในการประกอบแผนที่ ได้แก่ เส้นทางน้ำ, หมุดระดับน้ำท่วม และข้อมูลภาพถ่ายทางอากาศ

แผนที่ภาพภ่ายทางอากาศ แสดงพื้นที่เสี่ยงภัย 7 ระดับ

แผนที่เสี่ยงภัยน้ำท่วมแยกตามระดับความรุนแรง 7 ระดับนั้น ข้อมูลหลักที่นำมาใช้ในการวิเคราะห์และจัดทำแผนที่ คือ ข้อมูลขอบเขตพื้นที่น้ำท่วม 7 ระดับ และมีข้อมูลต่างๆ ที่ใช้ในการประกอบแผนที่ ได้แก่ เส้นทางน้ำ, หมุดระดับน้ำท่วม และข้อมูลภาพถ่ายทางอากาศ

แผนที่แสดงพื้นที่เสี่ยงภัย 7 ระดับในรูปแบบ 3 มิติ

ข้อมูลภาพแสดงการขึ้นของน้ำท่วมตามลำดับทั้ง 7 พื้นที่ในรูปแบบ 3 มิติ โดยแสดงถึงพื้นที่และชุมชนที่จะได้รับผลกระทบจากน้ำในแต่ละลำดับ

แผนที่แสดงขอบเขตน้ำท่วมปี 2554

มีการออกแบบแผนที่โดยใช้ข้อมูลขอบเขตน้ำท่วมปี พ.ศ. 2554 ที่ได้ทำการปรับปรุงข้อมูลแล้ว มาวิเคราะห์ร่วมกับข้อมูลขอบเขตพื้นที่ท่วม 7 ระดับ เพื่อเปรียบเทียบและแสดงให้เห็นขอบเขตพื้นที่ที่น้ำท่วม

แอนิเมชั่นการขึ้นลงของน้ำในพื้นที่เสี่ยงภัยน้ำท่วม

ภาพแอนิเมชั่นแสดงการเพิ่มขึ้นของน้ำท่วมในพื้นที่เสี่ยงภัยทั้ง 7 ลำดับ โดยเป็นการประมาณการจากความสูงของระดับน้ำที่สถานีวัดน้ำ P.1 เชิงสะพานนวรัฐ และภาพแอนิเมชั่นการลดลงของน้ำโดยโดยใช้ข้อมูลที่ได้จากการสำรวจระดับน้ำท่วมในพื้นที่เมืองเชียงใหม่เมื่อปี 2554

 

© CENDiM 2021
ศูนย์วิจัยด้านการจัดการภัยพิบัติทางธรรมชาติ CENDiM

คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

Center of Excellence in Natural Disaster Management
Chiang Mai University